چند سالی است که ارزهای دیجیتال به یکی از داغترین بحثهای فناوری ، درآمدزایی و سرمایهگذاری تبدیل شده است و هر روز خبرهای مختلفی از این حوزه در سراسر دنیا منتشر میشود. بدون شک همهی ما امروزه بارها عنوان «ارزهای دیجیتال» را در اینترنت، شبکههای اجتماعی، خبرها و حتی مکالمات روزمره، دیده و شنیدهایم و گوشها و چشمانمان با نام بعضی از این ارزها و اصطلاحات موجود در این حوزه آشنا شده است. از توییتهای ایلان ماسک که قیمت ارزها را بالا و پایین میکند تا تلاش بسیاری از افراد برای سرمایهگذاری در حوزهی ارزهای دیجیتالی و سود و زیانهایی که این افراد تجربه میکنند، همگی باعث شده تا ارز دیجیتال به مهمترین کلیدواژهی دنیای فناوری در طول یک دههی گذشته تبدیل شود. همین حالا که شما در حال مطالعهی این مقاله هستید هم شاید تصمیم داشته باشید تا در حوزهی ارزهای دیجیتال و رمزارزها سرمایهگذاری کنید، اما بهتر است تا پیش از هر چیز در این حوزه اطلاعات بیشتری کسب کنید.
کریپتو (Crypto)، کریپتوکارنسی (cryptocurrency)، «بلاکچین» (Blockchain)، «کیف پول ارز دیجیتال» (Cryptocurrency wallet)، «بیت کوین» (Bitcoin)، «لایت کوین» (Litecoin)، «اتریوم» (Ethereum) و … همگی از دسته کلیدواژههایی هستند که امروزه در دنیای ارزهای دیجیتالی و در مکالمات روزمرهی متخصصین و سرمایهگذاران این حوزه بارها و بارها استفاده میشوند؛ اما هنوز بسیاری از افراد سوالهای زیادی در مورد ارزهای دیجیتالی دارند و شاید با این اصطلاحها به طور دقیق آشنا نباشند. سوالهایی مثل ارز دیجیتال چیست یا اینکه ارزهای دیجیتال از کجا آمدهاند و تفاوت آنها با ارزها و پولهای سنتی چیست از جمله مواردی هستند که بسیاری از افراد به دنبال پاسخی قابل درک و ساده برای آنها هستند. اگر شما هم به دنبال پاسخی برای این سوالهای اساسی هستید، با این مطلب همراه سایت شکارروند باشید تا به زبانی کاملا ساده و دقیق بتوانید اطلاعات مورد نیاز از حوزهی ارزهای دیجیتال را دریافت کنید.
ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال یا همان کریپتوکارنسی (cryptocurrency) یک سیستم نوین و پیشرفته برای انتقال وجه و ارزش مالی به صورت الکترونیکی است. این سیستم برای انتقال وجه، هیچگونه وابستگی به بانکهای مرکزی ندارد و در عین حال به صورت کاملا ایمن و دقیق امکان حفظ داراییهای مالی و انجام تراکنشها میان افراد را فراهم میکند. تراکنشهای مالی ارزهای دیجیتال برای افزایش ضریب امنیت، در بستری به نام بلاکچین انجام میشوند که سیستمی برای ثبت و ضبط دادهها بدون نیاز به نظارت مدیر یا نهادی مرکزی است. در حقیقت بلاکچین یک کتابخانهی دیجیتالی غیرمتمرکز است که در مکانهای مختلف توزیع شده و میتواند از تحریف دادههای موجود جلوگیری کند. استفاده از بستر غیرمتمرکز بلاکچین باعث میشود تا تراکنشهای مالی به صورت همتا به همتا انجام شوند و در این میان اطلاعات افراد به صورت ایمن میان طرفین یک معامله یا تراکنش محرمانه باقی بماند.
اگر درک بخشهایی از تعریف فوق برایتان دشوار است، به هیچ وجه نگران نباشید! در ادامهی این مطلب با زبان سادهتر به شما خواهیم گفت که ارز دیجیتال چیست و در مورد مزایای آن و نحوهی عملکرد بستر بلاکچین توضیح خواهیم داد.
تعریف ارز دیجیتال به زبان ساده
به زبان ساده، ارز دیجیتال نوعی پول است که میتواند به عنوان جایگزینی برای ارزهای سنتی (مثل ریال، دلار، یورو و …) مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، ارز دیجیتال دو تفاوت اصلی با ارزهای سنتی دارد؛ تفاوت اول در دیجیتالی شدن این ارزها است و تفاوت دوم در غیرمتمرکز بودن آنها است.
ارزهای دیجیتال برخلاف پولهای سنتی، دیگر به شکل اسکناس یا سکه امکان تبادل را ندارند و به صورت کامل، دیجیتالی هستند. در حقیقت فرایند استفاده از این ارزها و پرداخت و انتقال وجه از طریق آنها تاحدودی مشابه روشهایی است که امروزه برای انتقال وجههای بین بانکی از طریق اپلیکیشنهای پرداخت در تلفنهای هوشمند یا وبسایتهای بانکی در کامپیوترها از آنها استفاده میکنید و دیگر خبری از پول فیزیکی و قابل لمس در میان نیست.
از طرف دیگر، وقتی میگوییم که یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است، به این معنا است که فرایند معامله، خرید و فروش و انتقال وجه از طریق آن به صورت کاملا مستقیم و بدون واسطه انجام میشود. برای توضیح سادهتر، کافی است ابتدا مفهوم ارزهای متمرکز را درک کنیم؛ به عنوان مثال یک ارز متمرکز مثل ریال کشورمان ایران، برای انتقال وجه و انجام معملات، نیاز به واسطههایی مثل بانک، کارتهای اعتباری و نقدی، دستگاههای پوز و خودپردازها دارد.
مثالی از کاربرد ارزهای دیجیتال
تصور کنید که میخواهید برای دوستتان پولی را به واحد ریال در شبکهی بانکی ایران کارت به کارت کنید. به عنوان مثال کارتی که شما در اختیار دارید، توسط بانک A صادر شده و کارتی که دوستتان در اختیار دارد، توسط بانک B صادر شده است و در این میان، شما برای کارت به کارت به یک دستگاه خودپرداز مراجعه کردهاید که توسط بانک C در یک مکان عمومی قرار داده شده است. در فرایند تراکنش مالی انجام شده توسط شما، بانکهای A، B و C و البته بانک مرکزی ایران که ناظر اصلی است، نقش واسطه را ایفا کردهاند و فرایند تراکنش توسط آنها قابل ردیابی است. دلیل این موضوع نیز متمرکز بودن ارز ریال است که واسطهی اصلی آن، بانک مرکزی ایران و بانکهای مورد تایید آن است.
این در حالی است فرایند انتقال وجه یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز به هیچ بانک مرکزی یا بانکهای زیرمجموعه و مورد تایید آن وابسته نیست، بلکه یک تراکنش مبتنی بر ارز دیجیتال غیرمتمرکز به صورت کاملا مستقیم و بدون واسطه قابل انجام است. از همین رو اگر شما تصمیم داشته باشید تا پولی را به واحد یکی از ارز دیجیتال غیرمتمرکز، مثل بیت کوین برای دوستتان انتقال دهید، دیگر خبری از واسطههای مختلف نیست و پول به صورت مستقیم و اصطلاحا «همتا به همتا» از حساب شما به حساب دوستتان انتقال پیدا میکنند.
ارز دیجیتال برای حفظ این عدم وابستگی به بانکها و واسطههای مختلف و همچنین حفظ امنیت تراکنشها و دارایی کاربران، از بستری با عنوان «بلاکچین» استفاده میکند. هدف اصلی بلاکچین حفظ دقیق اطلاعات و دادههای موجود در شبکهی تبادل ارزهای دیجتال است که شانس تقلب یا دستکاری اطلاعات را از بین میبرد. به عبارت سادهتر، حضور بلاکچین باعث میشود تا افراد سودجو امکان تقلب در سیستم انتقال ارزهای دیجیتالی را نداشته باشند.
سیستمهای پرداخت ومالی چگونه تغییر کردهاند
پیدایش ارز دیجیتال به شکلی ویژه و کاملا منحصر به فرد سیستمهای پرداخت و سیستمهای مالی را تغییر دادند. تا پیش از این، پول به عنوان ابزاری برای انتقال ارزش مالی و واسطهای برای انجام معاملات نیاز به پیشنیازهایی نظیر بانک مرکزی، پشتوانه و موارد دیگر داشت تا بتواند امنیت و اعتماد کافی را در میان مردم ایجاد کند تا در ازای ارائهی کالا یا خدمات خود آن را دریافت و برای خرید نیازهای خود آنها را خرج کنند. اجازه دهید تا کمی تاریخچهی پول را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم درک بهتری از سیستمهای پرداخت و سیستمهای مالی پیدا کنیم:
اختراع پول باعث شد تا انسان برای رفع نیازهای خود و خرید کالا یا خدمات دیگر نیازی به مبادلهی کالا با کالا نداشته باشد و به راحتی کالا یا خدماتی که خودش در اختیار داشت را در ازای دریافت مبلغی از پول به دیگران بفروشد و در عین حال کالا یا خدمات مورد نیاز خودش را در ازای پرداخت مبلغ مشخصی از پول بخرد. فنیقیها (تمدنی باستانی در لبنان امروزی) اولین مردمانی بودند که پول را به عنوان واسطهای برای خرید و فروش اختراع کردند. آنها از میلههایی فلزی با اندازهی یکسان برای رد و بدل ارزش مالی میان یکدیگر استفاده کردند و از این طریق توانستند راهکاری جایگزین برای مبادلهی کالا با کالا استفاده کنند.
اما اختراع آنها در ابتدا با چند چالش مختلف همراه بود. چالش اول این بود که میلههای فلزی، صرفا در میان مردمان تمدن فنیقی از ارزش مالی برخوردار بود و زمانی که آنها میخواستند با مردمان کشورهای دیگر معاملهای را انجام دهند، همچنان باید از روش مبادلهی کالا با کالا استفاده میکردند. دلیل این موضوع هم کاملا مشخص بود؛ چرا که مردمان کشورهای دیگر حاضر نبودند کالای خودشان را در ازای دریافت چند میلهی فلزی بفروشند. برای حل این چالش، انسانها تصمیم گرفتند تا فلزات و سنگهای گرانبها را به عنوان ابزارهای مناسب برای انتقال ارزش مالی در نظر بگیرند. فلزاتی مثل طلا و نقره بهدلیل کمیاب بودن و دشوار بودن فرایند کشف و استخراجشان، در تمام کشورها دارای ارزش خاصی بودند و همهی انسانها آنها را ارزشمند میدانستند.
پیدایش سکه و انتخاب فلزات گرانبها به عنوان پول
بشر رفته رفته به سمت ضرب سکههایی از فلزات گرانبها روی آورد و از آنها را به عنوان واسطهایی برای انتقال ارزش مالی استفاده کرد. در تمدنهای باستانی مثل ایران، بابل، مصر و یونان دولتها و حکومتها منابع ارزشمندی همچون طلا، نقره و مس را تحت کنترل خود میگرفتند و پس از آن، با ضرب سکههایی با نشانهای مورد تایید خود، امکان رد و بدل ارزش مالی را میان شهروندان خود و شهروندان کشورهای دیگر فراهم می کردند.
اما ضرب این سکهها با یک مشکل بزرگ مواجه بود و آنهم دقیقا کمیاب بودن فلزاتی چون طلا و نقره بود که باعث شد تا پس از مدتی، تعداد کل سکههای ضرب شده پاسخگوی نیاز تعداد زیاد تجارتها نباشد. از طرف دیگر، حمل مقداری زیاد از سکههای طلا و نقره از نظر امنیتی نیز خطرات زیادی داشت و تاجران در هر شرایطی ممکن بود تا قربانی سارقین شوند. در نتیجهی این موضوع، حکومتها به فکر راهکاری تازه افتادند که طی آن از مردم خواستند تا طلا و نقرههای خود را به خزانهداری تحویل دهند، در ازای آن سکههایی از مس و روی که کمارزشتر بودند را به عنوان جایگزینی جهت مبادلات روزمره دریافت کنند. در حقیقت، سکههای کمارزشتر هر کدام نمادی از پول اصلی بودند که در خزانهداری حکومتها محافظت میشد و به عبارت دیگر، سکههای طلا و نقرهی موجود در خزانهداریها، «پشتوانهی» سکههای مسی بودند که توسط حکومتها ارائه میشدند.
روند تغییر ماهیت پول و ارز
این روند باعث شد تا پول و ارز به عنوان نمادی از فلزات و جواهرات ارزشمند موجود در خزانهداری کشورها جایگزین گردد. یک ارز عادی مثل ریال، دلار یا یورو که به اشکال مختلف مثل سکه، اسکناس یا نوع دیجیتالی قابل انتقال هستند، همگی نمادی از پشتوانهی اصلی خودشان هستند. به عنوان مثال، یک اسکناس ۱۰ هزار تومانی که شما برای خرید یک کالا یا خدمات آن را رد و بدل میکنید، صرفا نشاندهندهی بخشی از ارزش مالی پشتوانهی پول ایران است. پشتوانهی پول ایران، شامل جواهرات سلطنتی مثل «الماس دریای نور» (مربوط به دورهی نادرشاه افشار)، «تخت طاووس» و «تاج کیانی» (مربوط به دورهی قاجار) است که در موزهی «جواهرات ملی ایران» نگهداری میشود که از دورهی صفوی تا دورهی پهلوی جمعآوری شده است. از طرف دیگر اسکانسهای دلار آمریکا نیز نمادی از پشتوانهی پول این کشور است که شامل مجموعهای عظیم از شمشهای طلای حفاظت شده در خزانهداری آمریکا است. به همین ترتیب، ارز تمام کشورهای جهان با توجه به پشتوانههایی مشابه در نظر گرفته میشود.
اما در دههی پایانی قرن بیستم، مجموعهای از ایدههای مطرح شده توسط فعالان حوزهی فناوری و دانشگاههای مختلف باعث شد تا بسیاری از افراد به فکر توسعه و ساخت پولهایی دیجیتالی بیافتند که حاوی ارزش مالی باشند و در عین حال با شیوههای نوین و مدرن رمزنگاری، از آنها در برابر حملات انجام شده توسط هکرها و سارقین دنیای دیجیتال محافظت شود.
سرعت گرفتن سیر تکامل پول به ارز دیجیتال
در سال ۱۹۹۶ دانشگاه امآیتی طی مجموعه مقالاتی، رمزارز یا همان ارز دیجیتال و نظام مالی مبتنی بر آن را توضیح داد. البته در آن دوره، هنوز هیچ ارز دیجیتالی دقیقی به شکل واقعی توسعه و آمادهی استفاده نشده بود. با این حال در همان سالها، بسیاری از هکرها و فعالان سایبری و امنیت دیجیتال به این فکر افتاده بودند تا در آینده، پولهای دیجیتالی خاصی را توسعه دهند که وابسته به هیچ نهاد و نظام خاص و دولت یا حکومتی نباشد و در عین حال با امنیت کامل بتواند امکان انتقال ارزش مالی را بین افراد فراهم کند. مطرح شدن متعدد ایدههای مشابه در نهایت باعث شد تا فردی ناشناس که در اینترنت خود را با عنوان «ساتوشی ناکوموتو» معرفی کرده بود، از ارز دیجیتالی بیت کوین رونمایی کند. ساتوشی ناکوموتو که هنوز هم هویتش مشخص نشده است، در اکتبر ۲۰۰۸ برای اولین بار در مقالهای از ارز دیجیتال بیت کوین سخن گفت و آن را معرفی کرد. در ژانویه ۲۰۰۹ او این ارز دیجیتالی را رسما آمادهی عرضه به کاربران کرد.
بسیاری از محققین و نظریهپردازها بر این باور هستند که توسعه و گسترش هر چه بیشتر اینترنت و وابستگی بسیاری از کسب و کارها به تراکنشهای مالی مبتنی بر اینترنت، باعث شد تا رفته رفته میزان تمایل به استفاده از ارزهای دیجیتالی که وابستگی خاصی به دولتها ندارند، افزایش پیدا کند. گسترش هرچه بیشتر اینترنت باعث شده تا ارتباط تمامی مردمان جهان به صورت لحظهای با یکدیگر برقرار باشد و مردم کشورهای مختلف با سرعت بیشتری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در این میان، واحدهای پولی که توسط دولتهای هر کشور تعیین شده، به خودی خود یک امر دست و پاگیر به حساب میآید و همین موضوع احتمالا یکی از دلایل اصلی برای احساس نیاز به ارزهای دیجیتالی غیروابسته به بانکهای مرکزی و خزانهداری دولتها بوده است. بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتالی که به صورت رسمی توسط بسیاری از افراد مورد استفاده قرار گرفت، آغازگر بسیاری از مسائل و فاکتورهای حوزهی ارزهای دیجیتال شد و انقلابی بزرگ را در سیستمهای پرداخت و مالی ایجاد کرد.
اولین مشخصهی مهم بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتالی، غیرمتمرکز بودن آن است. در حقیقت بیت کوین برخلاف ارزهایی مثل دلار، یورو و ریال به پشتوانه آنهم به معنای سنتیاش یعنی طلا و جواهرات محافظت شده در خزانهداریها وابسته نیست؛ به همین دلیل نیز این ارز دیجیتالی نیاز به محافظت توسط دولت کشور خاصی ندارد. بیت کوین برای انتقال پول میان افراد نیازی به بانک و واسطهای خاص ندارد و افراد میتوانند به صورت مستقیم مبالغ مختلفی را بین یکدیگر انتقال دهند.
ارزهای دیجیتال برای انتقال ارزش مالی صرفا به صورت کاملا ایمن، نیاز به شبکه بلاکچین دارند تا بتوانند امنیت تراکنشها را تضمین کنند.
بلاکچین چگونه کار میکند؟
بلاکچین اساس و پایهی اصلی کارکرد ایمن ارزهای دیجیتال در شبکهی جهانی به حساب میآید. اگر بخواهیم خیلی ساده و قابل درک آن را توضیح دهیم، باید بگوییم که بلاکچین سیستمی نوین برای ثبت اطلاعات و گزارشها است که میتواند برای ثبت اطلاعات و گزارشهای موارد مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. در حوزهی ارزهای دیجیتال، بلاکچین کمک میکند تا اطلاعات و گزارشهای مربوط به دارایی هر یک از حسابها و دارایی افراد و همچنین تراکنشهای مالی به طور ایمن و بدون امکان تقلب در سراسر جهان ثبت شود.
بلاکچین اولین بار با حضور بیت کوین، یعنی اولین ارز دیجیتال بهوجود آمد و ارزهای دیجیتال دیگر نیز در سراسر جهان امروزه از همین مفهوم برای ایمنسازی فرایندها و تراکنشهای ایجاد شدهی خود استفاده میکنند.
اطلاعات بلاکچین میان همهی اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته میشود تا هیچکس نتواند اقداماتی مخرب نظیر تقلب یا وارد کردن اطلاعات غلط را در آن وارد کند. اشتراک گذاشته شدن هر یک از اطلاعات بلاکچین میان تمامی اعضا باعث میشود تا در دنیای ارزهای دیجیتال کسی نتواند ادعای نادرست مطرح کند.
البته اشتراکگذاری همگانی به صورتی است که حریم خصوصی تمامی افراد در شبکهی بلاکچین حفظ میشود و با وجود امکان مشاهدهی فرآیند انتقال مبالغ، نمیتوان متوجه شد که چه مقدار از کدام ارز دیجیتال از حساب چه کسی به حساب فرد دیگر انتقال پیدا کرده است و حتی هیچ کس نمی تواند بدون اجازه مالک حساب ارز دیجیتال میزان دارایی او را متوجه شود.
کریپتو کارنسی ها چگونه کار می کنند
اساس کار کریپتو کارنسی ها یا همان رمز ارزها نیز براساس عملکرد بلاکچین ایمنسازی میشود. در دنیای رمزارزها، هر فردی میتواند یک یا چند حساب برای نگهداری ارزهای دیجیتالی داشته باشد که به آنها «کیف پول دیجیتال» گفته میشود. به زبان ساده، کیف پول دیجیتال عملکردی مشابه با حسابهای بانکی در دنیای ارزهای دیجیتالی را دارند و میتواند در آنها ارزهای دیجیتالی را ذخیره کرد و از طریق تراکنشهای مختلف مبالغی از ارزهای دیجیتالی را به کیف پول افراد مختلف واریز کرد و برعکس، مبالغی را از کیف پول افراد دیگر دریافت کرد.
در این میان، ارزهای دیجیتال و کیفهای پول دیجیتال مبتنی بر آنها همگی برپایهی بلاکچین کار میکنند تا تمامی کارها به شکل کاملا ایمن و بدون امکان تقلب انجام شوند. بلاکچین مسئول ایمنسازی تمامی فرایندها است و هیچکسی نمیتواند ادعاهای نادرستی را در آن مطرح کند.
به عنوان مثال اگر قرار باشد دوستتان برای شما مبلغی از یک ارز دیجیتال را واریز کند، شبکهی بلاکچین به دوست شما اجازهی مطرح کردن ادعای اشتباه را نمیدهد و او نمیتواند بدون آنکه مبلغ مشخصی را برای شما زده باشد، به شبکهی بلاکچین اعلام کند که این کار را کرده است؛ چرا که در صورت مطرح شدن چنین ادعای غلطی در شبکهی بلاکچین، صحت آن با دیگر اعضای شبکه مقایسه و مورد ارزیابی قرار میگیرد. در نتیجهی این موضوع دوست شما تنها و تنها زمانی میتواند ادعا کند که مبلغی را به حساب شما واریز کرده که واقعا چنین کاری را کرده باشد.
استخراج ارز های دیجیتال
استخراج ارزهای دیجیتال یک فرایند محاسباتی است که توسط کامپیوترها و صرف انرژی از طریق آنها انجام میشود. در حقیقت برای استخراج ارزهای دیجیتال باید افراد کامپیوترهایی قدرتمند را برای مدت زمانی طولانی به برق متصل کنند تا با انجام پردازشهای سنگین، ارز دیجیتال از معادن آن (که اصطلاحا به آنها Pool گفته میشود) استخراج شود.
چرا باید برخی از ارزهای دیجیتال را استخراج کرد؟
اجازه دهید برای توضیح و درک سادهی فرایند استخراج ارزهای دیجیتال ابتدا یک مثال ساده را به همراه یک سوال پیشپاافتاده مطرح کنیم؛ بدون شک همه میدانیم که از دوران باستان تا به امروز همواره طلا به عنوان یک فلز گرانبها و ارزشمند درمیان تمامی انسانها شناخته شده بود. طلا همواره در تمامی تمدنها ارزش بیشتری در مقایسه با فلزات دیگری مثل آهن و مس داشته است؛ اما آیا تا به حال از خود پرسیدهاید که چرا طلا همیشه ارزش و جایگاه ویژه و خاص خودش را در مقایسه با دیگر فلزات و مواد دیگر داشته است؟
در پاسخ به این پرسش، به سادگی میتوان گفت که در گام اول، طلا فلزی کمیابتر از آهن و مس است. از طرف دیگر، اکتشاف معادن طلا و استخراج آن فرایندی بسیار دشوارتر از فلزات و مواد معدنی دیگر است. آنچه باعث ارزشمند شدن همیشگی طلا نسبت به فلزات دیگر شده، استخراج پرزحمتتر آن از معادن بوده است و در حقیقت ارزش طلا به دلیل زحمت بیشتر جهت استخراج و همچنین کمبود میزان ذخایر آن افزایش یافته است.
حال با این توضیح، میتوانیم مفهوم استخراج ارزهای دیجیتال را بهتر درک کنیم. در حقیقت ایدهی استخراج ارز های دیجیتال باعث شد تا تصاحب و در اختیار داشتن آنها نیاز به زحمتی ویژه داشته باشد و از این طریق یک ارز دیجیتال، بتواند به همان روش فلزات گران بها، در میان انسانها ارزشمند شود.
با همین توضیح نیز، میتوان روش ارزشگذاری و تصاحب یک ارز دیجیتال را مشابه با ارزشگذاری و تصاحب فلزات گرانبها در نظر گرفت؛ برای در اختیار داشتن یک فلز گرانبها مثل طلا، شما یا باید زحمت استخراج را به خود بدهید یا باید در ازای پرداخت پول یا هرچیز ارزشمند دیگری، طلا را از فردی که آن را استخراج کرده خریداری کنید.
در دنیای ارزهای دیجیتال نیز به همین صورت، برای در اختیار داشتن یک ارز دیجیتال مثل بیت کوین، یا شما باید زحمت استخراج آن را به خود بدهید یا در ازای پرداخت هزینهای به فردی که آن را استخراج کرده آن را بخرید. ارزشگذاری بر مبنای استخراج یک امری ابدی است و ادامهدار برای بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر خواهد بود و با گذشت زمان از بین نخواهد رفت، همان طور که ممکن است یک قطعه از فلز طلا دههها یا حتی قرنها پیش از معادن استخراج شده باشد، اما هنوز فلزی ارزشمند به حساب میآید.
ارزش بازار ارز های دیجیتال
ارزش بازار اصطلاحی رایج در دنیای ارزهای دیجیتال به حساب میآید که در حقیقت معیاری برای تشخیص ارزشگذاری روی هر ارز دیجیتال به حساب میآید. به طور ساده، ارزش بازار (که به اختصار آنها OMV) نیز مینامند، قیمت و ارزش یک واحد از ارز دیجیتال به حساب میآید که جامعهی سرمایهگذاران برای آن در نظر میگیرند.
این مفهوم لزوما در دنیای ارزهای دیجیتال به کار نمیرود، بلکه از OMV به عنوان معیاری برای ارزش سهام یک شرکت یا سازمان خاص نیز استفاده میشود. از طریق ارزش بازار میتوان قیمت در لحظهی هر ارز دیجیتال یا سهام یک شرکت را شناسایی کرد.
ارزش بازار به فاکتورهای مختلفی از جمله افزایش یا کاهش ارزش یک ارز دیجیتال یا سهام یک شرکت در بازار بورس یا امکان سرمایهگذاری ایمن روی آنها و موارد دیگر وابسته است. از این معیار برای تشخیص ارزش سرمایهی در گردش یک ارز دیجیتال میتوان استفاده کرد.
اگر بخواهیم یک مثال خیلی ساده برای تعریف ارزش بازار بزنیم، میتوانیم به ارزهای سنتی نگاهی بیاندازیم. در دنیای امروز، ارزش واحد پول کشورهای مختلف بر اساس شرایط سیاسی، تجاری و موارد دیگر در آن کشور ممکن است نوساناتی را تجربه کند. مثلا، رخدادهای سیاسی، تجاری روی ارزش واحد پول ریال در ایران، یا واحد پول لیر در ترکیه تاثیر قابل توجهی دارد و هر لحظه ممکن است بر اساس اتفاقات مختلف این ارزها کاهش یا افزایش را در قیمت خود نسبت به ارزهای دیگری مثل دلار آمریکا یا یورو تجربه کنند.
در بازار ارزهای دیجیتال نیز به همین صورت، ممکن است ارزش یک ارز دیجیتال در مقایسه با ارزهای دیجیتال یا ارزهای متمرکز دیگر تحت تاثیر قرار گیرد و این موضوع باعث میشود تا در هر روز افراد ارزهای مورد نیاز خود را با قیمتهای متفاوتی خریداری کنند.
نحوه عملکرد ارزهای دیجیتال
اساس عملکرد ارزهای دیجیتالی برپایهی بلاکچین و رمزنگاری هستند. تا پیش از این در مورد بلاکچین به تفصیل توضیح دادیم. اما در مورد رمزنگاری، باید بدانید که ارزهای دیجیتالی با انجام فرایند رمز نگاری از حفظ حریم خصوصی، امنیت و دارایی افراد محافظت میکنند.
در حقیقت فناوریهای رمزنگاری که یا اصطلاحا «هشینگ» که در هر ثانیه به تعداد مشخصی انجام میشود، از لو رفتن اطلاعات محاطفت شده به دست همهی افراد جلوگیری میکند. رمزنگاری در هر فرایند ارزهای دیجتال باعث میشود تا هر یک از کارهایی که ما در دنیای ارزهای دیجتال و بلاکچین انجام میدهیم، به طور کامل ایمن و دست نخورده باقی بمانند.
شبکهی بلاکچین، تمامی ادعاهای مربوط به هر فرایند را بین همهی اعضای شبکه به اشتراک میگذارد. اگر هر یک از این اعضا را به عنوان یک بلاک در نظر بگیریم، در حقیقت میتوانیم بگوییم که هر یک از اطلاعات در بلاکچین در اختیار تک تک بلاکها قرار میگیرد و صحت فرایندهای بعدی نیز توسط این بلاکها مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از آن به ثبت خواهند رسید.
برای حفظ امنیت، اطلاعات رد و بدل شده میان بلاکها در بلاکچین با الگوریتمهای خاص کامپیوتری رمزنگاری میشوند تا از آن طریق دیگر کسی نتواند ادعای غلط خود را با چند بلاک دیگر نیز در میان بگذارد و فرایند ارزیابی کلی بلاکچین را دور بزند. در نتیجهی این موضوع، بلاکچین به لطف رمزنگاری میتواند به صورت کاملا ایمن و عاری از هر نوع تقلبی فرایند کاری خود برای حفاظت از دارایی کاربران را انجام دهد.
آیا صنعت پرداخت در نهایت به ارزهای دیجیتال میرسد
یکی از مهمترین سوالهایی که در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد این است که پرداخت با ارز دیجیتال چیست؟ و آیا در آینده میتوانیم پرداختهای روزمره یا مهم خودمان را از طریق ارزهای دیجیتال انجام دهیم؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که از همین حالا نیز ارزهای دیجیتال برای پرداختهای روزمره مورد استفاده قرار میگیرند.
پرداخت با ارز دیجیتال روشی نوین است که بسیاری از کسب و کارهای بزرگ آن را پذیرفتهاند. در حقیقت در دنیای امروزه بسیاری از کسب و کارها ارزهای دیجیتال را به عنوان واحد پول قابل قبول پذیرفته و امکان دریافت آن در ازای خرید کالا یا خدمات را فراهم کردهاند.
پرداخت از طریق ارزهای دیجیتال امروزه نهتنها برای بیت کوین، بلکه برای بسیاری از ارزهای دیجیتال جایگزین نیز آمادهی ارائه شده است؛ یکی از مهمترین مثالهایی که این روزها شهرت زیادی پیدا کرده مربوط به صرافی بایننس (Binance) است. این صرافی که در زمینه خرید و فروش ارزهای دیجیتال کار میکند، چند سال پیش یک ارز دیجیتالی با نام خودش را آمادهی ارائه به بازار کرد. این صرافی همچنین با همکاری سرویس پرداخت ویزا، امکان ارائه خدمات پرداخت از طریق ارز دیجیتال بایننس را فراهم کرده است. در نتیجهی این موضوع، مشتریان بایننس در برخی از کشورهای خاص امکان دریافت کارتهای پرداختی بایننس را برای خریدهای روزمره دارند و از طریق ارز دیجیتالی ویژهی این صرافی میتوانند پرداختهای خود را انجام دهند.
علاوه بر بایننس بسیاری خدمات اینترنتی و حضوری امروزه در کشورهای مختلف ارزهای دیجیتال را به عنوان پول تایید شده از مشتریان خود میپذیرند. همین موضوع نشان از آن دارد که در آیندهی نهچندان دور میتوانیم شاهد افزایش گسترهی استفاده از ارزهای دیجیتال در زندگی روزمرهی خودمان نیز باشیم و به زودی ارزهای دیجیتالی را میتوان برای خرید مایحتاج روزمره پرداخت کرد و در ازای انجام کار یا فروش کالاها نیز این ارزها را دریافت کرد.
تفاوت پول فیات با ارز دیجیتال چیست؟
تا پیش از این در مورد مفهوم ارزهای صادر شده توسط دولتها توضیح دادیم، حال بهتر است نگاهی به مفهوم پول فیات بیاندازیم. گفتیم که پولهای صادر شده توسط دولتها در حقیقت نمایندههایی از پشتوانهی پول هستند که در خزانهداریهای یک کشور خاص و توسط دولت محافظت میشوند. سکه و اسکانسی که ما در دست داریم نیز در حقیقت به عنوان نمایندهی بخشی از ارزش کلی آن پشتوانهی ذخیره شده در خزانهداریها است. حال سوال این است که اگر دولت، بدون توجه به دارایی خود در خزانهداری اقدام به ضرب سکه یا چاپ اسکناس بکند چه میشود؟
پول فیات یا ارز فیات، در حقیقت پولی بدون پشتوانه است که دولت یک کشور ممکن است به دلایل مختلف و بدون در نظر گرفتن دارایی خود در خزانه اقدام به چاپ یا ضرب آن کند. در حقیقت آنچه ما از پول میبینیم، چیزی جز اسکناس یا سکههای ارائه شده از بانک مرکزی دولتها نیست. اما اگر این سکه یا اسکناس بدون در نظر گرفتن پشتوانه چاپ و ضرب شده باشد، آنگاه به آن، ارز فیات گفته میشود.
ارز فیات یا به عبارت سادهتر اسکناس یا سکهای که بدون در نظر گرفتن پشتوانه از طرف دولت یک کشور چاپ یا ضرب شده باشد، عامل اصلی بسیاری از مشکلات اقتصادی، از جمله تورم در کشورهای تحت سلطهی آن پول خواهد شد.
ارز فیات میتواند بر اساس تصمیمات یک دولت صادر و در میان مردم پخش شود که چالشهای فراوانی را برای مردم و سازمانهای اقتصادی یک کشور ایجاد میکند. با این حال تفاوت اصلی ارز فیات با ارزهای دیجیتال این است که پول فیات توسط حکومتها و بانک مرکزی آنّا کنترل میشود. اما ارزهای دیجیتال، هرچند که پشتوانهای مثل طلاهای موجود در خزانهداری ندارند، اما توسط هیچ کس به طور کامل قابل کنترل نیستند.
در حقیقت مهمترین مشخصهی ارز دیجیتال در مقایسه با پول فیات عدم نظارت دولتها بر آن است. ارز دیجیتال به طرفین هر معامله این امکان را میدهد تا در زمان انجام هر تراکنش، در مورد ارزشگذاری بر واحد پول خود تصمیمگیری کنند.
انواع ارزهای دیجیتال
هر چند که بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتالی به حساب میآید که به صورت جدی توسط افراد مورد استفاده قرار گرفت، اما امروز انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال وجود دارد که توسط افراد در بازارهای مختلف و برای اهداف مختلف مورد تبادل قرار میگیرند.
ارزهای دیجیتال در دستهبندیهای مختلفی قرار میگیرند و هر کدام از آنها با اهداف و شیوهی مختلف در میان کاربران ارائه میشوند. دستهبندی ارزهای دیجیتال نیز بر اساس موارد مختلفی انجام میشوند، اما مهمترین نوع دستهبندی ارزهای دیجیتال بر اساس حوزه فعالیت این ارزها است، اما ارزهای دیجیتال بر اساس موارد دیگری نیز دستهبندی میشوند. در ادامه برخی از دستهبندیهای مهم ارزهای دیجیتال را معرفی میکنیم.
ارز متمرکز
ارز متمرکز به ارزی گفته میشود که مرجع صادر کننده دارد. مرجع صادر کننده یک مقام مرکزی است که موجودی ارز را کنترل میکنند. تمام ارزهایی که به عنوان واحد پول کشورها توسط دولتها صادر میشوند به عنوان ارز متمرکز در نظر گرفته میشوند. ارزش یک ارز متمرکز وابستگی شدید به اعتبار مرجع صادر کنندهی آن دارد و در صورت بروز مشکلات در اعتبار صادر کننده، با نوسانات مختلف مواجه میشوند.
ارز دیجیتال غیرمتمرکز
ارز دیجیتال غیرمتمرکز به ارزی گفته میشود که هیچ مرجع صادر کنندهای نداشته باشد. به عنوان مثال بیت کوین یکی ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که از فناوری همتا به همتا برای انتقال وجه و تراکنشها استفاده میکند و فناوری اساسی کارکرد آن نیز بر بلاکچین است. مهمترین مشخصهی ارز دیجیتال غیرمتمرکز این است که تراکنشها در آن ناشناس خواهد بود و هزینه تراکنشهای آن نسبتا پایینتر است. عدم نظارت یک مرجع صادر کننده و کنترل کننده در ارزهای غیرمتمرکز باعث میشود تا ارزش این ارزها صرفا بر اساس تصمیماتی که طرفین درگیر معاملات مبتنی بر این ارز دارند تعیین شود.
ارز دیجیتال بیت کوین
ارز دیجیتال بیت کوین که با عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال شناخته میشود، اولین نمونهی پرکاربرد و قابل توجه از یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که به شکل جدی در بازار و میان افراد مختلف مورد تبادل قرار میگیرد. امروزه، ارزش بیت کوین معمولا در مقایسه با ارزهای دیجیتال دیگری که در بازار وجود دارد بیشتر است و در عین حال نوسانات آن نیز بیشتر خواهد بود.
بیت کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز، مبتنی بر شبکهی بلاکچین و برمبنای سیستم تراکنش همتا به همتا است که راه را برای حضور ارزهای دیجیتال دیگر نیز در بازار باز کرده است.
استیبل کوین
استیبل کوین که با عنوان ارز دیجیتال باثبات نیز شناخته میشود، ارز دیجیتالی است که ارز آن نسبت به یک دارایی خارجی ثابت است. استیبل کوینها برخلاف ارزهای دیجیتالی دیگر از ثبات بیشتر برخوردار هستند و کمترین نوسانات ممکن در مقایسه با ارزهای دیجیتال دیگر را دارند. به عنوان مثال ارز تتر (Tether) بر پایهی ارز دلار آمریکا در نظر گرفته میشود و نوسان آن نسبت به دلار آمریکا در کمترین میزان ممکن قرار دارد.
میم کوین
میم کوین (Memecoin) مجموعهای از ارزهای دیجیتال هستند که به تازگی و در مدتزمانی کوتاه در بازار و میان افراد محبوبیت پیدا کردهاند. این ارزها بر اساس میمهای اینترنتی ساخته و صادر شدهاند و معمولا توسط اینفلوئنسرها و برخی از سرمایهگذارانی که در صرافیها یا خردهفروشیهای ارز دیجیتالی مورد تبلیغ و معرفی قرار میگیرند. در میان میمکوینهای امروزی، دوج کوین (Dodge Coin) شناخته شدهتر است که بر اساس یکی از میمهای اینترنتی شناخته شده است.
میم اینترنتی معمولا تصاویر یا اصطلاحهایی هستند که در فرهنگ اینترنتی شهرت ویژهای پیدا میکنند. مهمترین مثال میمهای اینترنتی تصاویری هستند که به عنوان استیکر یا تصاویر گیف در میان کاربران اینترنت به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرند. میمکوینها نیز بر اساس این تصاویر در میان کاربران از اهمیت ویژهای برخوردار هستند و بسیاری از افراد سرمایهگذاری ویژهای را در این حوزه انجام میدهند و این ارزهای دیجیتالی را در ازای پرداخت مبلغی خریداری میکنند.
شت کوین
شت کوین (Shitcoin) ارزهای دیجیتالی هستند که از ارزش خاص یا هدف مشخصی برخوردار نیستند. همین موضوع نیز باعث میشود تا ارزش شت کوینها از میزان خاصی بالاتر نرود. انتخاب پیشوند Shit برای این ارزهای دیجیتال نیز به همین دلیل بوده است، چرا که این ارزشهای دیجیتالی صرفا توکنهایی هستند که بدون هدف و بدون شناخت دقیق در میان کاربران محبوبیت پیدا کردهاند.
ارز دیجیتال ایرانی
پس از افزایش محبوبیت ارز دیجیتالی در میان ایرانیان، بانکهای ایرانی نیز تلاش کردند تا ارزهای دیجیتالی مشخصی را برپایهی بلاکچین صادر کنند. در حال حاضر ارز دیجیتال پیمان توسط شرکت ققنوس راهاندازی شده است و توسط چهار بانک مطرح ایرانی در حال پشتیبانی است. این ارز دیجیتال با پشتوانهی طلای ۲۴ عیار در حال صدور است. براساس قرارداد انجام شده، هر واحد از ارز پیمان برابر با یک سوت از طلای ۲۴ عیار است.
علاوه بر ارز پیمان، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز در تلاش است تا رمزارز ریال را آمادهی عرضه کند و تلاشهایی در زمینه ارائهی ارزهای دیجیتال ایرانی به صورت گسترده صورت گرفته است که البته هنوز نتایجی از آنها قابل مشاهده نیست.
ارز دیجیتال برای سرمایهگذاری
برخی از ارزهای دیجیتال میتوانند گزینهای مناسب برای سرمایهگذاری باشند. انتخاب بین تعداد بسیار زیاد ارز های دیجیتال که همه روزه نیز به تعداد آنها اضافه می شود، جدا کاری دشوار است که نیازمند تخصص کافی در زمینه سرمایه گذاری های مدرن و تکنولوژیست. یکی از بهترین راه ها برای کسب اطلاعات دقیق در مورد این بازار جذاب آموزش ارز دیجیتال است، ما به شما پیشنهاد می دهیم که دوره رایگان ارز دیجیتال ما را حتما با دقت ببینید تا سطح علمی شما نسبت به این بازار و ارز دیجیتال بالاتر برود و بتوانید با خیال راحت تری در این بازار فعالیت داشته باشید.
پیشبینی نوسانات ارزهای دیجیتال و مواردی از جمله حفظ سرمایه در مدت زمان مشخص در کنار دریافت راهنماییهای لازم در این زمینه از مهمترین مواردی است که در انتخاب ارز دیجیتال مناسب برای سرمایهگذاری از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
در صورتی که تمایل به سرمایهگذاری در زمینهی ارز دیجیتال دارید، بهتر است پیش از هر چیز ابتدا اقدام به دریافت راهنماییهای لازم در این زمینه از افراد متخصص کنید و پس از آن اقدام به خرید ارزها و سرمایهگذاری در این زمینه کنید.
معروف ترین ارزهای دیجیتال
در شرایط کنونی، ارزهای دیجیتالی مختلفی در بازار وجود دارد و همین موضوع باعث میشود تا انتخاب در میان آنها برای آن دسته از افرادی که آشنایی کامل در این زمینه ندارند، با چالشهای زیادی همراه باشد. از معروفترین ارزهای دیجیتال که امروزه در میان افراد رد و بدل میشود میتوان به بیت کوین، لایت کوین، اتریوم، بیت کوین کش، استلار، بایننس کوین و تتر اشاره کرد.
تا پیش از این به تفصیل در مورد بیت کوین و پیدایش آن توسط ساتوشی ناکوموتو توضیحاتی را مطرح کردیم. بیت کوین معمولا بیشترین ارزش را در میان ارزهای دیجیتالی دیگر دارد. با این حال نوسانات این ارز دیجیتال نیز بسیار زیاد است.
اتریوم یکی از ارزهای دیجیتال قابل اعتماد و شناخته شده در بازار است. این ارز دیجیتال که قابل استخراج نیز هست دارای الگوریتمهای پیشرفت بوده و توسط بسیاری از افراد مورد اعتماد است.
لایت کوین یکی از ارزهای دیجیتالی شناخته شده و معروف است که توسط چارلی لی، یکی از کارکنان سابق شرکت گوگل آمادهی عرضه شده است. لایت کوین یکی از ارزهای دیجیتال است که برای سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرد. بسیاری از تحلیلگران این ارز دیجیتال را پس از بیت کوین و اتریوم مهمترین و قابل اعتمادترین ارز برای سرمایهگذاری نیز در نظر میگیرند.
کم کارمزد ترین ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال همانند ارزهای متمرکز صادر شده توسط دولتها، برای انجام فرایندهای تراکنش و موارد دیگر نیاز به پرداخت هزینهای دارند که به آن کارمزد میگویند. کارمزد در حقیقت مبلغی است که به ازای انتقال در هر معامله کسر خواهد شد. انجام کارمزد از چند جهت اهمیت زیادی دارد؛ در گام اول کسر کارمزد باعث میشود تا انجام معاملات صوری و تکراری جلوگیری شود و بازار به صورت کاملا عادلانه برای تمامی کاربران قابل استفاده باشد. همچنین انجام کارمزد باعث میشود تا هزینهای مشخص صرف محافظت و امنیت ارز دیجیتال شود. کارمزد میتواند از هر دو سمت معامله و بر اساس سطوح مختلف از آنها کسر شود.
نرخ کارمزد ارزهای دیجیتال به مقدارهای مختلفی در نظر گرفته شده است. با این حال ارزهای دیجیتالی نظیر ریپل (XRP) و بیت کوین کش (BCH) و استلار (Stellar) از جمله ارزهای دیجیتالی هستند که کمترین میزان کارمزد را از دارند.
ارزهای دیجیتال غیر قابل استخراج
تا پیش از این توضیح دادیم که استخراج به چه شکلی میتواند برای یک ارز دیجیتال ارزش آفرینی کند و فرایند استخراج ارز دیجیتال را با استخراج طلا مقایسه کردیم. اما لزوما تمامی ارزهای دیجیتال نمیتوانند همانند بیت کوین یا اتریوم قابل استخراج باشند.
برخی از ارزهای دیجیتال غیر قابل استخراج هستند. ارزهایی که کاملا عمومی عرضه شده باشند و امکان افزایش موجودی آنها وجود نداشته باشد، در کنار ارزهایی که موجودی آنها قابلیت رشد را داشته باشند، اما به جای ماین کردن از روشهای دیگری برای ارزش گذاری استفاده میکنند، مجموعهی کلی ارزهای دیجیتال غیرقابل استخراج را تشکیل میدهند.
مشخصهی اصلی ارزهای دیجیتال غیر قابل استخراج این است که موجودی حداکثری آنها یا از قبل تولید شده و دیگر نمیتوان تعداد بیشتری از این کوینها به مجموعهی کلی اضافه کرد یا اینکه موجودی آنها از طریق تولید ارزهای جدید و از طریق اقداماتی نظیر گروگذاشتن کیف پول ارز مربوطه قابل تولید هستند.
کاربرد واقعی ارز دیجیتال چیست
ارزهای دیجیتال همانند ارزهای متمرکز میتوانند در روشهای مختلفی از سرمایهگذاری تا خرید موارد مختلف کاربرد داشته باشند. اما کاربرد ارز دیجیتال به این موارد محدود نمیشوند، بلکه کاربرد واقعی این ارزها گستردهتر از ارزهای صادر شده توسط دولتها خواهد بود.
در حقیقت کاربرد ارز دیجیتال بسیار گسترده و وسیع است و هر یک از ارزهای دیجیتال که با عنوان آلت کوین شناخته میشوند، برای هدف ویژهای تولید شدهاند. به عنوان مثال ترون (TRX) از جمله ارزهای دیجیتالی است که برای مدیریت سرمایه و دارایی میان تولیدکنندگان محتوا تولید شده است.
برخی از دیگر از ارزهای دیجیتالی نیز ممکن است با چنین اهدافی توسعه داده شده باشند، با این حال این مسئله ممکن است عمومیت نداشته باشد و میتواند دلایل مختلفی برای حضور آنها وجود داشته باشد.
مزایا و معایب اصلی ارز دیجیتال چیست
ارزهای دیجیتال همانند تمامی مواردی که در دنیای سرمایهگذاری وجود دارند، مزایا و معایب مختلفی دارند. در ادامه به برخی از مزایا و معایب این ارزهای دیجیتال خواهیم پرداخت.
مزایای ارز دیجیتال چیست
مهمترین مزیت ارز دیجیتال و انتخاب آن برای انجام معاملات و سرمایهگذاریها امکان انجام تراکنشهای بینالمللی بدون محدودیت است. اساس کار ارزهای دیجیتال برپایهی فرایند همتا به همتا و به صورت جهانی است و نمیتوان آن را محدود به جغرافیای خاص باشد.
علاوه بر این، ارز دیجیتال میتوانند گزینهای مناسب برای حفظ سرمایه به حساب آیند و میتوان از طریق آنها داراییتان را به شکلی ویژه افزایش دهید. البته به شرطی که تصمیمگیری در حوزهی ارزهای دیجیتالی را به صورت درست و با راهنمایی افراد متخصص در این زمینه انجام داده باشید.
معایب ارز دیجیتال چیست
نوسانات مختلف، محدودیتهایی که برخی از دولتها برای مسدود کردن راه ارز دیجیتال در نظر میگیرند از جمله مهمترین معایب ارزهای دیجیتال به حساب میآید. دامنهی نوسانات ارز دیجیتال بسیار بالا است و همین موضوع نیز ریسک انجام فرایند سرمایهگذاری در این حوزه را افزایش میدهد. در نتیجهی همین موضوع در صورتی که تصمیمگیری دقیق و درستی در زمینهی ارزهای دیجیتالی انجام نداده باشید، ممکن است با ضررهای بسیار زیادی مواجه شوید.
اشتراکها: بیت کوین چیست و چگونه میتوان آن را به سادگی بدست آورد ؟! - shekareravand
اشتراکها: Nft چیست؟ 0 تا 100 ان اف تی ها - shekareravand
اشتراکها: بلاک چین چیست؟ 0 تا 100 بلاک چین به زبان ساده - shekareravand
اشتراکها: حداقل میزان خرید بیت کوین |برای خرید بیت کوین چقدر پول لازم است؟ - shekareravand
اشتراکها: لیست 5 سایت معتبر خرید و فروش بیت کوین برای ایرانیان - shekareravand